Stapelaar en accu: defecten herkennen en voorkomen

Een lange levensduur van apparatuur en machines wordt mede bereikt door goed onderhoud. Dit geldt ook voor interne transportmiddelen zoals elektrische stapelaars. Naast het regelmatig controleren van de bewegende delen – zoals de lagers, wielen en stuurdissel – is het belangrijk om de accu van een elektrische stapelaar goed te onderhouden. Hoewel een accu in de loop der tijd altijd aan kracht zal verliezen of kapot kan gaan, kunt u maatregelen nemen die ervoor zorgen dat de accu van uw stapelaar langer meegaat.

In dit artikel geven we u allereerst uitleg over de werking van de accu van een stapelaar. Verder behandelen we de punten die belangrijk zijn om te voorkomen dat uw stapelaar een defecte accu krijgt. Ook laten we u weten hoe u een defecte accu op tijd herkent.

Opbouw en werking van een accu van een stapelaar

Bij accu’s van stapelaars gaat het om zogenaamde galvanische elementen, waarin geleidende deeltjes elektrisch van elkaar worden gescheiden. Daarom bestaat de accu uit onafhankelijke, parallel geschakelde cellen. Elke batterijcel bestaat daarbij uit:

• Een negatief geladen kathode (pluspool) van metaaloxide
• Een positief geladen anode (minuspool) van metaalachtig materiaal
• Elektrolyt
• Een separator

Als de accu energie afgeeft – bijvoorbeeld als de hefmast van een stapelaar omhoog wordt gebracht – dan vloeien door het chemische proces van elektrolyse binnenin de accu negatief geladen elektronen van de kathode naar de anode. Ze passeren daarbij de separator, die ionen doorlaat, maar niet elektrisch geleidend is: dit onderdeel verhindert kortsluiting in de cellen van de accu. Bij het proces van energie afgeven daalt de zuurtegraad in de accu en gaat de celspanning omlaag.

Voor het opladen van de accu is gelijkstroom nodig. De oplader onttrekt draai- of wisselstroom aan het stroomnet. In de oplader wordt de netspanning naar de vereiste batterijspanning getransformeerd en de stroom wordt uitgebalanceerd, waardoor gelijkstroom ontstaat. Daarbij wordt elektrische energie in chemische energie omgezet. De elektronen maken zich los van de anode en de oorspronkelijke laadspanning wordt hersteld; de zuurtegraad neemt toe.

Om ervoor te zorgen dat de accu, de voor de aandrijving van stapelaars noodzakelijke netspanning bereikt, worden meerdere batterijcellen in de vorm van een tractiebatterij aan elkaar geschakeld.

Naar de lithium-ion-stapelaars

Loodaccu of een lithium-ion-accu: verschillende defecten

Stapelaars worden over het algemeen aangedreven door een loodzuuraccu, loodgelaccu of een lithium-ion-accu. Als de accu van uw stapelaar defect is, zult u daarom eerst moeten nagaan om wat voor type accu het precies gaat. Hoewel bepaalde defecten, zoals kortsluiting en diepontlading, bij zowel loodaccu’s als lithium-ion-accu’s kunnen voorkomen, zijn er ook verschillen. Zo kunnen loodzuuraccu’s bijvoorbeeld kapot gaan als er niet voldoende gedemineraliseerd water wordt bijgevuld.  

Voor alle accu’s geldt dat ze uiteindelijk door gebruik aan kracht verliezen. Dit verloopt zelfs exponentieel: een zwakkere accu loopt sneller leeg en moet vaker worden opgeladen. Tot het punt is bereikt dat de accu van uw stapelaar defect is of niet meer aan de eisen voldoet. Behalve minder vermogen en vaker opladen zijn er nog andere signalen die aantonen dat de accu niet meer naar behoren functioneert:

• De behuizing is opgezwollen: dit doet zich voor als er te veel druk in de accu ontstaat. In dit geval is de accu van uw stapelaar sowieso defect en mag hij niet meer worden gebruikt; u moet hem direct vervangen.
• Accupolen vertonen corrosie: roest op de polen van een loodzuuraccu zijn een teken dat er elektrolyt uit de tractiebatterij lekt.
• Witte of gele substantie op de accu: dit is een ook een indicatie dat de accu lekt.

In principe moet u de accu nu vervangen, maar soms kan een reparatie ook uitkomst bieden. Die kunt u het beste laten uitvoeren door een gespecialiseerd bedrijf, waar met een test – meestal – de oorzaak kan worden gedetecteerd. In het geval van een reparatie worden kapotte cellen vervangen. Vervolgens kan de accu er weer een flinke tijd tegenaan.

In de onderstaande video hebben we een aantal andere verschillen tussen lithium-ion- en loodzuuraccu’s voor u op een rijtje gezet:

Een defecte accu kunt u het best opslaan in een kast voor gevaarlijke stoffen. Als een accu lekt, dient deze te worden ingepakt, zodat het accuzuur niet kan weglekken. Zorg ervoor dat u de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen – zoals handschoenen en een veiligheidsbril – draagt als u dit doet.

Stapelaar en accu: defecten voorkomen

Het is natuurlijk het allerbeste om te voorkomen dat de accu van uw stapelaar er de brui aan geeft. Met het juiste onderhoud kunt u de levensduur van een accu flink verhogen. Hieronder geven wij u een aantal handige tips voor loodzuur- en lithium-ion-accu’s:

• Ontlading beperken: voor vrijwel alle accu’s geldt dat het beter is als ze worden opgeladen voor ze onder de 20% komen. Loopt de accu toch een keer volledig leeg? Laadt de accu zo snel mogelijk op tot minimaal driekwart.
• Laadtijd minimaliseren: wanneer een loodaccu van een elektrische stapelaar langer aangesloten is aan de oplader dan noodzakelijk, kan dit op termijn voor verzwakking zorgen. Dit betekent dat u het beste een oogje in het zeil kunt houden tijdens het laden, zodat u zodra de 100% is bereikt meteen kunt loskoppelen. Voor lithium-ion-accu’s geldt dit niet; die beschikken over een batterijmanagementsysteem dat overladen voorkomt.
• Schoonhouden accu: een van de belangrijkste aspecten van onderhoud is het vermijden van corrosie. Houd een accu dan ook altijd schoon en droog. Bij loodzuuraccu’s is het daarnaast belangrijk om de contactpolen in te vetten met zuurvrije vaseline.
• Waterpeil onderhouden: loodzuuraccu’s moeten wekelijks worden gecontroleerd op het batterijpeil of elektrolytniveau. Wanneer dit onder een bepaald punt komt – meestal aangegeven met een lijn – dient u dit bij te vullen met gedestilleerd mineraalwater. Op den duur raakt het zwavelzuur verdund door het toevoegen van water, wat een oorzaak is van het verlies van batterijcapaciteit. Dit betekent dat het verlies van accuvermogen – helaas ook – een noodzakelijk gevolg van onderhoud is bij dit type accu’s.
• Vermijd extreme temperaturen: de grootste vijand van een lithium-ion-accu is hitte, maar ook zeer koude temperaturen vormen een gevaar. Het is belangrijk om direct zonlicht of andere warmtebronnen te vermijden. Voorkom daarnaast dat de accu wordt blootgesteld aan temperaturen boven 45°C of onder 0°C.

Bron afbeelding:
© gettyimages.de – vgajic